(Original English version below – link) – In België werd koning Leopold II geprezen als de “Bouwkoning” vanwege zijn bouwprojecten die hij liet uitvoeren. Maar overzee, in de Congo Vrijstaat, lag de gruwelijke waarheid: Leopold was meer een slachter dan een bouwer.
Uiteindelijk kwam karma voor Leopold II. Zijn zoon werd geboren met een huiveringwekkende misvorming, die Leopolds meest gruwelijke misdaden weerspiegelde.
De Franse Revolutie had gevolgen tot ver buiten Parijs. Toen de guillotines de Place de la Concorde binnenrolden, moest Leopolds grootvader rennen voor zijn leven en vluchtte naar het Verenigd Koninkrijk, waar hij twee jaar later stierf. Leopolds moeder, Louise van Orléans, altijd beschouwd als gevoelig en kwetsbaar, was er kapot van en volgde hem later datzelfde jaar naar het graf.
De tiener Leopold II verloor links en rechts familie, maar toen vond hij iemand die zijn gebroken hart kon helen. Drie jaar na de dood van zijn moeder trouwde hij met Marie Henriette van Oostenrijk. Net als Leopold werden de Belgen verliefd op Henriette vanwege haar levendige en energieke persoonlijkheid en welwillende aard. Ze leek alles te zijn wat Leopold II niet was.
Zijn officiële publieke carrière begon in 1855 als senator. Als troonopvolger van de monarchie verspilde hij geen tijd met het uiten van zijn mening, hoe controversieel die ook was. Hij werd een uitgesproken voorstander van de uitbreiding van de Belgische koloniale bezittingen en reisde door regio’s in Azië en Afrika, op zoek naar vooruitzichten.
Op 10 december 1865 overleed koning Leopold I en een week later legde zijn zoon Leopold II de eed af en werd koning der Belgen. Ondanks de verschrikkingen die hij over het Congolese volk zou uitstorten, was Leopold in eigen land, in feite een progressieve figuur. Enkele van zijn grootste wetgevende prestaties omvatten ingrijpende sociale hervormingen. Hij gaf arbeiders zelfs het recht om vakbonden op te richten. Hij voerde een reeks wetten tegen kinderarbeid in die de Belgische jeugd beschermden tegen uitbuiting en stelde zelfs een soort weekend in waarin arbeiders op zondag vrij waren. Grimmig ironisch, gezien wat hij op het punt stond te doen in de Congo Vrijstaat.
Een onderdeel van Leopolds grootse visie omvatte een uitgestrekt overzees rijk, bestaande uit kapitaalkrachtige koloniën. Maar zijn daden verraadden zijn ware bedoelingen. Hij leek alleen geïnteresseerd in het verwerven van koloniën voor zichzelf als burger, met geld van de overheid.
Aanvankelijk richtte hij zijn blik op de Filipijnen. Hij geloofde dat koningin Isabella II van Spanje, de heersende koloniale macht op de Filipijnen, zwak was en daarom graag haar bezittingen wilde verkopen. Zijn ambassadeur, die echter de aanstoot aanvoelde die dit zou veroorzaken, deed nooit een aanbod.
Toen Isabella II in 1868 haar kroon verloor, deed Leopold opnieuw een poging om de Filipijnen te kopen. Er was echter één probleem. Hij kon het zich niet veroorloven. Hij probeerde een plan te bedenken waarmee de Filipijnen een onafhankelijke staat zouden worden, wat betekende dat een burger het kon kopen. Toen dat plan mislukte, richtte hij zijn hebzuchtige blik op iets anders: Afrika.
Het grootste deel van een decennium werkte Leopold tevergeefs aan het verwerven van koloniën in heel Afrika en Azië. Maar tegen 1876 was het overduidelijk dat hij zijn strategie moest veranderen. Hij richtte een internationale wetenschappelijke en filantropische vereniging op, de “International African Society”. In werkelijkheid was het geen liefdadigheidsinstelling. Het was een particuliere holding die in zijn bezit was.
Vervolgens huurde hij de ontdekkingsreiziger Henry Martin Stanley in en stuurde hem richting Congo om er een kolonie te stichten. Met slimme diplomatie wist Leopold het grootste deel van Europa en de Verenigde Staten zover te krijgen dat ze hem erkenden als soeverein van dit nieuw opgeëiste gebied. Aan het einde van de Conferentie van Berlijn in 1885 realiseerde Leopold eindelijk zijn ambitie: België was zojuist een enorme koloniale macht geworden. De nieuwe Congo Vrijstaat was bijna 80 keer groter dan België zelf, en Leopold had het helemaal voor zichzelf om te regeren met zijn privéleger, de gevreesde Force Publique.
De eerste natuurlijke rijkdom van Congo die werd ontgonnen, was ivoor. Hoewel zeer lucratief, was Leopold niet tevreden. Het bracht niet genoeg geld op om zijn grootse ambities in België te financieren.
Maar een plotselinge en sterke toename van de vraag naar rubber veranderde alles. De Congo Vrijstaat beschikte over een overvloed aan natuurlijke rijkdommen die Leopold kon oogsten voor zijn eigen persoonlijke en politieke gewin. En rubber had de potentie om het meest lucratief te zijn. Maar het oogsten van het sap van rubberplanten vereiste urenlang zwaar werk.
Thuis in België bleef Leopold opkomen voor de rechten van gewone arbeiders. Maar in Congo Vrijstaat voerde hij een heel ander beleid. Met zijn nieuwe behoefte aan goedkope en overvloedige arbeidskrachten liet Leopold zijn verplichtingen uit de Conferentie van Berlijn en elke schijn van liefdadigheid varen. Wat volgde was pure horror.
Nadat hij een groot deel van de buitenwereld had afgesloten, was Leopold vrij om te doen wat hij wilde in Congo Vrijstaat. Met zijn Force Publique dwong hij de inheemse bevolking om sap te verzamelen voor de productie van rubber, dat hij vervolgens voor exorbitante prijzen verkocht. De inwoners van de Congo Vrijstaat zagen er geen cent van, maar ze zagen wel iets anders.
Het spreekt voor zich dat de mensen niet vrijwillig voor Leopold gingen werken, dus moest hij een aantal gruwelijke dwangtactieken toepassen, zoals massale en willekeurige executies en brute verminkingen. Om zelfs de meest onafhankelijke Congolezen te dwingen tot gehoorzaamheid, ontvoerde de Force Publique de families van rubberarbeiders.
Deze beruchte foto toont een rouwende Congolese man. Voor hem de afgehakte hand en voet van zijn 5-jarige dochter. Het niet halen van de rubber inzamelingsquota werd bestraft met de dood en de Force Publique moest de afgehakte hand van hun slachtoffer als bewijs overleggen. Soms overleefden deze slachtoffers, werden ze neergeschoten en deden ze alsof ze dood waren, terwijl hun hand werd afgehakt.
“De manden met afgehakte handen, neergezet aan de voeten van de Europese postcommandanten, werden het symbool van de Congo Vrijstaat. Het verzamelen van handen werd een doel op zich. Soldaten van de Force Publique brachten ze naar de posten in plaats van rubber; ze gingen er zelfs op uit om ze te oogsten in plaats van rubber. Ze werden een soort betaalmiddel.”
Toen de Engelse missionaris John Harris de Congo Vrijstaat bezocht, kon hij de verschrikkingen die hij had gezien niet beschrijven. “Ik ben net terug van een reis landinwaarts naar het dorp Insongo Mboyo. De bittere ellende en de totale verlatenheid zijn werkelijk onbeschrijfelijk.”
Ondanks een stil maar groeiend koor van protesten en veroordelingen zette Leopold zijn ellendige regering voort. De auteur, historicus en journalist Adam Hochschild, was de eerste die een juiste inschatting maakte van de verwoestende gevolgen van Leopolds regering, aan de hand van schattingen uit de eigen volkstelling van België. Hij bracht de kosten van Leopolds wrede beleid scherp in beeld. Tien miljoen levens verloren, ongeveer de helft van de totale bevolking. De barbaarse behandeling van de Congolezen was al erg genoeg, maar de secundaire en tertiaire gevolgen van opzettelijke verwaarlozing en kwaadaardigheid waren nog erger. Ziekten zoals pokken en slaapziekte teisterden de Congo Vrijstaat en eisten miljoenen levens.
Het was altijd slechts een kwestie van tijd voordat karma Leopold II inhaalde. En in 1902 gebeurde dat eindelijk. Toen de Britse romanschrijver Joseph Conrad als kapitein van een stoomboot door Congo reisde, was hij zo ontroerd door het lot van de bevolking dat hij de loop van de geschiedenis veranderde. Zijn novelle “Heart of Darkness” uit 1902 gaf de wereld een inkijk in de wreedheden die het Europese kolonialisme in Afrika beging.
Nu het boek wereldwijd lezers in haar greep had en de druk op Leopold toenam, besloot hij zijn slechte pers te counteren met goede pers. Hij betaalde auteur Mary French Sheldon voor een rondreis door de Congo Vrijstaat, zodat ze alleen te zien kreeg wat hij haar wilde laten zien. Bij haar terugkeer in Engeland schreef ze: “Ik heb meer wreedheden in de straten van Londen gezien dan ik ooit in Congo heb gezien.”
Tegen 1908 waren zelfs Leopolds Belgische onderdanen zijn wreedheden beu. Na politieke tegenstand werd hij gedwongen de Congo Vrijstaat aan het Belgische volk te verkopen. Natuurlijk zorgde hij ervoor dat hij er rijkelijk voor betaald werd. Nu de schande van de Congo Vrijstaat evenzeer België als Leopold II trof, had het Belgische volk geen andere keuze dan de geplaagde kolonie van hun corrupte koning te kopen. In totaal betaalden ze 215 miljoen frank. Maar liefst 50 miljoen ging naar Leopold persoonlijk, en nog eens 45 miljoen naar zijn binnenlandse bouwprojecten.
Leopold II was dan wel een slachter in Congo, thuis in België was hij een bouwer. Hij gebruikte een groot deel van de winst die hij in de Congo Vrijstaat maakte om enorme bouwprojecten in zijn koninkrijk te financieren. Enkele van de meest iconische bouwwerken zijn de Basiliek van Koekelberg, de Wellington renbaan en, ironisch genoeg, het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika.
Nadat het Belgische Parlement Leopold dwong de Congo Vrijstaat te verkopen, begon hij, in plaats van zijn vele misdaden te bekennen, bewijsmateriaal te vernietigen. Naar verluidt zei hij tegen een medewerker: “Ze hebben geen recht om te weten wat ik daar heb gedaan.”
Niet alle bloedige winsten van Leopold II uit Congo gingen naar het Belgische volk in de vorm van weelderige nieuwe gebouwen. De bouwkoning gaf voor zichzelf ook geld uit. Hij kocht verschillende privébezittingen, breidde het koninklijk paleis van Laken uit, en legde prachtige privétuinen aan.
Zijn huwelijk met Henriette verliep uiteindelijk niet zoals hij had gehoopt. Hoewel het paar vier kinderen kreeg, verloor Leopold zijn erfgenaam. Zijn enige zoon, prins Leopold, viel op negenjarige leeftijd in een vijver en liep longontsteking op, een ziekte waarvan hij nooit zou herstellen. Na het verlies van zijn zoon werd Leopold II depressief en zijn huwelijk leed daaronder. Hij probeerde tevergeefs nog een zoon en erfgenaam te verwekken, maar slaagde er maar in nog een dochter te krijgen.
Met gebroken hart en teleurstelling, gingen Leopold en Henriette uit elkaar. In 1902, hetzelfde jaar dat “Heart of Darkness” uitkwam, stierf Henriette. Na haar herdenkingsdienst vuurde een Italiaanse anarchist drie schoten af op Leopolds koets, die allemaal hun doel misten. Ondanks zijn afschuwelijke reputatie was het Belgische volk verheugd dat hij het had overleefd. Later die dag, tijdens een bezoek aan het theater, gaf het publiek hem een daverend applaus.
Hoewel Leopolds reputatie op het internationale toneel een flinke deuk had opgelopen, dwong hij nog steeds genoeg respect af om door buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders te worden gehoord. Zelfs de paus stuurde hem een brief uit solidariteit. Het bleek dat Leopold een even goede echtgenoot voor Marie Henriette was als een koning voor het Congolese volk. Gedurende zijn huwelijk had hij talloze affaires, maar geen enkele kon hem zo boeien als de 16-jarige werkende Carolien Lacroix. (Leopold II had blijkbaar dus ook pedofiele neigingen …).
Op 65-jarige leeftijd, drie jaar voor de dood van zijn vrouw, begon Leopold een affaire die zijn reputatie zou ruïneren. Zijn decennialange relatie met Lacroix schandaliseerde het Belgische volk en veroorzaakte nog meer verontwaardiging dan de onthulling van zijn wreedheden in Congo. De verliefde koning gaf haar extravagante geschenken, stapels geld, complete landgoederen en de titel van Barones de Vaughan.
Leopold slaagde erin om twee buitenechtelijke zonen met Lacroix te verwekken, die hij beiden eretitels verleende. Zijn tweede zoon werd geboren met een ernstig misvormde hand. De Belgische kranten noemden het een wraak van bovenaf. Leopold wilde ervoor zorgen dat alle kastelen en historische gebouwen van zijn vele landgoederen binnen de familie bleven. Omdat hij echter geen erfgenaam had, bedacht hij een plan. Hij richtte de koninklijke trust op en zorgde ervoor dat zijn bezittingen na zijn overlijden naar België zouden gaan. Uiteraard nam hij een clausule op die zijn familie toestond de eigendommen naar eigen inzicht te gebruiken.
Zijn laatste daad als koning van België verstevigde alleen maar zijn positie als schurk. In een geheime, clandestiene ceremonie, slechts vijf dagen voor zijn dood, deed Leopold het ondenkbare. Hij trouwde met zijn jarenlange maîtresse. Gelukkig werd het huwelijk, toen het aan het licht kwam, door het Belgische parlement nietig verklaard.
Leopold II heeft nooit echt de prijs betaald voor de gruwelijke daden die hij in Congo heeft verricht. En geen enkel imposant bouwwerk in België kan zijn misdaden begraven.
Na zijn dood liet hij een fortuin aan Congolese effecten na aan zijn maîtresse Lacroix. Zijn dochters uit zijn eerste huwelijk probeerden tevergeefs het geld terug te krijgen, maar uiteindelijk ging Lacroix er met Leopolds bloedige fortuin vandoor.
Origineel:
The Butcher King: “they have no right to know what I did there.”
https://www.youtube.com/watch?v=2Cv5dI_ZPYU
History Exposé https://www.youtube.com/@TheHistoryExpose
Nederlandstalige bewerking: cannaclopedianieuws.com
Leopold II en zijn Force Publique maakten zich schuldig aan de moord op minstens 10 miljoen Congolese burgers. De daaruit voortvloeiende armoede en epidemies maakten nog eens miljoenen slachtoffers. Daarmee breekt hij Hitlers officieel erkend record van 6 miljoen.